Nhân dịp dự Tuần lễ Cấp cao Khóa 78 Đại hội đồng Liên hợp quốc và hoạt động song phương tại Hoa Kỳ, sáng 19/9 (giờ địa phương), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tới thăm và phát biểu chính sách tại Đại học Georgetown ở thủ đô Washington, D.C., Hoa Kỳ - nơi nhiều chính trị gia trên thế giới từng đến thăm và phát biểu chính sách.
Mở đầu bài phát biểu, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính điểm lại các mốc quan trọng trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ trong suốt chặng đường lịch sử vừa qua; cho rằng việc hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện, thể hiện tinh thần gác lại quá khứ, hướng đến tương lai, vì hoà bình, hợp tác và phát triển bền vững; hiện thực hoá tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong Thư gửi Tổng thống Harry Truman ngày 16/2/1946 đã bày tỏ mong muốn thiết lập quan hệ đầy đủ với Hoa Kỳ.
Trong bài phát biểu, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề cập 3 vấn đề: Tình hình thế giới hiện nay; Mục tiêu, chính sách của Việt Nam; Hiện thực hóa quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ.
Theo Thủ tướng, thế giới đứng trước 2 sự lựa chọn: Một là, thụ động hứng chịu những thách thức, nguy cơ với cái giá phải trả rất đắt; Hai là, chủ động thích ứng, tranh thủ cơ hội, hoá giải thách thức, lấy hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển làm mục tiêu, lấy Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế làm nền tảng, lấy đối thoại và hợp tác làm công cụ. Trong đó, Việt Nam chọn con đường thứ hai và mong muốn các đối tác cũng có sự lựa chọn này.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Đại học Georgetown. Ảnh: VGP.
Theo đó, Việt Nam lựa chọn các nền tảng cơ bản để phát triển đất nước, với mục tiêu lấy dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh vừa là mục tiêu tổng quát, vừa là động lực để phấn đấu đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.
Thủ tướng chỉ rõ một số bài học kinh nghiệm để đi tới thành công như: Kiên định con đường độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; Nhân dân làm nên lịch sử; sự nghiệp cách mạng là của toàn dân, do dân, vì dân; Đoàn kết, đại đoàn kết; Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố quyết định sự thắng lợi của Cách mạng Việt Nam.
Phần phát biểu được các giáo sư, sinh viên Đại học Georgetown hết sức quan tâm, đó là Việt Nam - Hoa Kỳ phải làm gì để hiện thực hóa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện trong thời gian tới. Thủ tướng đề xuất một số quan điểm.
Theo đó, nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân. Khẳng định sự tin cậy và tôn trọng lẫn nhau giữa hai nước, hiện thực hóa tầm nhìn và các mục tiêu cho quan hệ hai nước trên tinh thần "gác lại quá khứ, vượt qua khác biệt, phát huy tương đồng, hướng tới tương lai". Khuôn khổ mới cũng đòi hỏi chúng ta phải có tư duy mới, cách thức mới để tạo ra những đột phá mới, và đạt được những thành quả mới.
Trên tinh thần đó, Thủ tướng cho rằng hai bên cần tập trung cụ thể hoá việc nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững thành những chiến lược, chương trình, kế hoạch hành động, dự án, hoạt động hợp tác kinh doanh cụ thể, trong đó chú trọng những nội dung chủ yếu:
Thứ nhất, tiếp tục quan tâm và ưu tiên dành nguồn lực để hiện thực hóa các cam kết trong Tuyên bố chung về việc nâng cấp quan hệ hai nước. Việt Nam mong muốn Hoa Kỳ hỗ trợ để góp phần hiện thực hoá định hướng xây dựng "một Việt Nam mạnh, độc lập, tự cường và thịnh vượng" như hai bên mong muốn.
Thứ hai, tăng cường hiểu biết lẫn nhau, xây dựng và củng cố tin cậy chính trị giữa lãnh đạo, chính giới và nhân dân hai nước. Tăng cường trao đổi, tiếp xúc cấp cao thường xuyên hơn, giữa các kênh nghị viện, giữa các chính đảng, mở rộng trao đổi, đối thoại trên các lĩnh vực cùng quan tâm; thúc đẩy hơn nữa hợp tác địa phương, giao lưu nhân dân.
Thứ ba, tiếp tục coi hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư là động lực chủ yếu và là "động cơ vĩnh cửu" thúc đẩy quan hệ song phương. Hoa Kỳ quan tâm hơn nữa, hỗ trợ thiết thực các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận công nghệ tiên tiến, quản trị hiện đại, phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế; khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp Hoa Kỳ đầu tư phát triển các dự án lớn, nhất là công nghiệp chế tạo và mở rộng chuỗi cung ứng tại Việt Nam.
Về phần mình, Việt Nam sẽ nỗ lực triển khai 3 đột phá chiến lược về thể chế, hạ tầng, nhân lực, sẵn sàng trao đổi, phối hợp để tạo những điều kiện thuận lợi cho hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư của Hoa Kỳ tại Việt Nam.
Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ cần hướng tới mục tiêu phát triển ngày càng sâu rộng, thực chất và hiệu quả, tương xứng với khuôn khổ mới. Ảnh: VGP.
Thứ tư, sớm hoàn thiện các khuôn khổ hợp tác mới, làm cơ sở thúc đẩy, làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác. Xác định khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo sẽ là lĩnh vực mang tính đột phá, không giới hạn. Tập trung vào những lĩnh vực ưu tiên, trọng tâm: Nền tảng công nghệ số, hệ sinh thái bán dẫn, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi năng lượng, công nghệ sinh học, y tế, dược phẩm; đào tạo sinh viên và nguồn nhân lực chất lượng cao…
Thứ năm, hai bên tiếp tục hợp tác hiệu quả về quốc phòng, an ninh, nhất là trên các lĩnh vực thực thi pháp luật, chống khủng bố, đào tạo quân y, cứu trợ cứu nạn, nâng cao năng lực hàng hải và hàng không, tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc; tiếp tục thúc đẩy khắc phục hậu quả chiến tranh, nhất là khắc phục hậu quả chất độc da cam/dioxin, rà phá bom mìn và tìm kiếm người mất tích.
Thứ sáu, Việt Nam sẵn sàng đóng vai trò cầu nối trong thúc đẩy hợp tác nhiều mặt giữa ASEAN, giữa các nước tiểu vùng Mekong với Hoa Kỳ và các đối tác khác; phối hợp chặt chẽ trong ASEAN, APEC, Liên Hợp Quốc để xử lý các thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng, lương thực, nguồn nước, y tế.
Thứ bảy, tăng cường thông tin, truyền thông, thực hiện chính sách hoà hợp dân tộc. Đồng thời, hai bên cần tăng cường hợp tác trong thúc đẩy và bảo vệ quyền con người, phù hợp với hiến pháp và các cam kết quốc tế của mỗi nước, thúc đẩy tăng cường hiểu biết lẫn nhau và giảm thiểu khác biệt.
Kết thúc bài phát biểu, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhắc lại câu nói của Tổng thống Hoa Kỳ Abraham Lincoln để nhấn mạnh quan điểm của mình: “Luôn nhớ rằng quyết tâm thành công của chính bạn quan trọng hơn bất cứ điều gì khác”.
Bài phát biểu của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính được Hiệu trưởng trường Đại học Georgetown Joel Hellman và các giáo sư, sinh viên nhiệt liệt hưởng ứng; đồng thời đặt thêm nhiều câu hỏi dành cho Thủ tướng.
Trả lời câu hỏi liên quan việc Việt Nam và Hoa Kỳ nâng cấp quan hệ, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định lại đường lối đối ngoại của Việt Nam và nhấn mạnh, việc nâng cấp quan hệ hai nước phụ thuộc lợi ích, mong muốn của nhân dân hai nước; có lợi cho hòa binh, hợp tác, phát triển trong khu vực và thế giới. Việt Nam và Hoa Kỳ xây dựng các chương trình cụ thể để triển khai, nhất là trong các lĩnh vực kinh tế, đầu tư, thương mại và giáo dục, đào tạo, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo…
Đối với câu hỏi về sự tham gia của Việt Nam trong chống biến đổi khí hậu, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết đây là vấn đề toàn cầu, toàn dân nên có cách tiếp cập toàn cầu, toàn dân. Việt Nam đã và đang nỗ lực thực hiện vấn đề này, trong đó đã cam kết và thực hiện cam kết giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 và người dân vừa là trung tâm, chủ thể, mục tiêu, động lực và nguồn lực trong thực hiện chống biến đổi khí hậu.
Đăng nhận xét