Tổng thống đương nhiệm Joe Biden (phải) thuộc phe Đảng Dân chủ và cựu tổng thống Donald Trump.
Hồi ấy, ông Trump là tổng thống đương nhiệm và ông Biden là cựu phó tổng thống. Hồi ấy, ông Trump bị thất cử nhưng cho tới tận bây giờ vẫn không chịu công nhận là đã bị thua ông Biden. Chỉ như vậy không thôi đã đủ để thấy người này cay đắng như thế nào về thất cử và quyết tâm cao độ như thế nào để phục thù ở trận quyết chiến sắp tới.
Quá trình bầu chọn sơ bộ để lọc ra nhân sự cuối cùng được hai đảng đề cử làm ứng cử viên chính thức cho cuộc bầu cử tổng thống năm 2024 mới chỉ bắt đầu. Nhưng hai người này gần như đã chắc chắn được đảng của họ đề cử. Ở phía Đảng Cộng hoà, ông Trump bỏ xa tất cả các ứng cử viên khác trong thăm dò dư luận. Ở phe Đảng Dân chủ, ông Biden được mặc nhiên có quyền được đảng ưu tiên đề cử.
Cứ theo kết quả các cuộc thăm dò dư luận vào thời điểm một năm trước ngày bầu cử tổng thống tới ở nước Mỹ thì triển vọng đắc cử của ông Trump sáng sủa hơn so với ông Biden. Nhưng thăm dò dư luận luôn là con dao hai lưỡi. Hồi năm 2016, gần như tất cả các cuộc thăm dò dư luận ở Mỹ đều tiên đoán bà Hillary Clinton (Đảng Dân chủ) sẽ đánh bại ông Trump. Kết quả bầu cử cuối cùng không phải như vậy. Dù vậy, kết quả thăm dò dư luận luôn là một tham chiếu rất thú vị.
Điều hiện tại có thể chắc chắn được ngay trước hết là cuộc vận động tranh cử tổng thống sẽ rất quyết liệt, rất tốn kém và nhằm vào cá nhân các ứng cử viên nhiều hơn là nhằm vào quan điểm chính sách của họ. Cử tri và dư luận ở Mỹ cho đến nay đều đã nhận biết quá rõ và hiểu biết quá tường tận về hai người này. Nếu cuộc đấu năm 2020 được lặp lại thì tuổi tác cao của hai người này không tác động gì tới quyết định lựa chọn của cử tri.
Lợi thế của ông Trump là nước Mỹ bị phân rẽ sâu sắc về chính trị và xã hội nên xu thế cực đoan hoá thiên lệch hẳn về cánh hữu và bảo thủ thái quá phát triển rất mạnh mẽ và lấn át cả bộ phận có quan điểm trung dung và thậm chí cả cánh tả. Ông Trump cho đến nay rất thành công với việc làm tê liệt mọi sự chống đối trong phe Đảng Cộng hoà và với việc tự thể hiện là nạn nhân của sự truy sát chính trị ở Mỹ. Điểm dễ bị tổn thương nhất ở phía ông Trump là khả năng bị toà án kết tội trong bốn vụ án liên quan hiện tại. Chỉ cần bị toà án kết tội chứ chưa nói đến bị toà án phạt tù, cơ hội thắng cử của ông Trump trở nên rất mong manh.
Cơ may thắng cử của ông Trump còn nằm ở thất bại của ông Biden trong năm cầm quyền còn lại. Cơ may này bản thân ông Trump không thể gây dựng nên được mà phụ thuộc vào ông Biden. Xưa nay ở nước Mỹ, kinh tế chứ không phải đối ngoại thường quyết định kết cục các cuộc bầu cử tổng thống. Trên phương diện này, tình hình hiện tại rất thuận lợi cho ông Biden và rất bất lợi cho ông Trump. Nếu duy trì được tăng trưởng kinh tế, giảm lạm phát và giảm tỷ lệ thất nghiệp cho tới ngày bầu cử thì ông Biden sẽ có được những lợi thế rất quyết định để khiến ông Trump phải một lần nữa thất vọng và hậm hực.
Riêng ở lần bầu cử tổng thống tới này của nước Mỹ, chuyện đối ngoại có thể đóng vai trò rất quan trọng. Cụ thể ở đây là hai cuộc chiến tranh giữa Nga và Ucraine cũng như giữa Hamas và Israel và mối quan hệ giữa Mỹ với Trung Quốc.
Trên phương diện này, ông Biden khôn khéo, uyển chuyển và dày dạn kinh nghiệm hơn hẳn ông Trump. Cũng trên phương diện này, thách thức lớn nhất đối với ông Biden bây giờ là cuộc chiến tranh giữa Hamas và Israel chứ không phải cuộc chiến tranh ở Ucraine hay xử lý quan hệ của Mỹ với Trung Quốc.
Không tranh thủ được lá phiếu bầu của cử tri thuộc giới trẻ ở Mỹ - ông Trump không với tới được diện cử tri này - thì ông Biden không thể lại đánh bại được ông Trump mà muốn tranh thủ diện cử tri này thì ông Biden phải cân bằng giữa vừa hậu thuẫn Israel vừa kiềm chế Israel trong cuộc chiến của Israel với Hamas. Ông Biden ý thức được điều này nên hiện luôn khẳng định ủng hộ Israel đồng thời thúc ép Israel chấp nhận ngừng chiến và thúc đẩy việc thành lập nhà nước Palestin độc lập.
Một năm trước ngày bầu cử tổng thống tới ở nước Mỹ, không có ứng cử viên tổng thồng nào, kể cả ông Biden và ông Trump, đều có thể chắc thắng. Tuy nhiên, trong khi tất cả các ứng cử viên khác dẫu có nỗ lực tự thân vận động đến mấy thì cũng đều phải dựa vào thất bại của ông Biden trong năm cầm quyền cuối cùng trước ngày bầu cử. Cho nên hiện có thể nói rằng ông Biden tới đây thất cử hay tái đắc cử đều do tự mình quyết định.
Đăng nhận xét