Việc Taliban tiếp quản nhanh chóng Afghanistan đã khiến các nhà hoạch định chính sách bất ngờ và khiến các cơ quan tình báo Mỹ phải giải thích lý do tại sao họ không thấy trước điều đó. Ảnh AP
Cụ thể, các cơ quan tình báo hàng đầu của Mỹ đã không dự đoán được việc Taliban tiếp quản Afghanistan nhanh chóng trước khi Mỹ rút binh sĩ cuối cùng khỏi Afghanistan khi họ đưa ra những đánh giá tổng quát về khả năng chống cự để tồn tại của quân đội và chính phủ Afghanistan, theo The Wall Street Journal (WSJ).
Có gần 20 đánh giá tình báo vào mùa xuân và mùa hè năm 2021 từ 4 cơ quan khác nhau của Mỹ bao gồm Cơ quan tình báo trung ương (CIA), Cục tình báo Bộ Quốc phòng (DIA), Bộ Ngoại giao và Cộng đồng tình báo Mỹ (IC) về tương lai của Afghanistan chưa được công bố trước đây.
Các đánh giá đều cho thấy những bước tiến của Taliban từ mùa xuân năm 2020 đến tháng 7 năm nay, dự báo rằng nhóm này sẽ tiếp tục giành được vị thế và chính phủ do Mỹ hậu thuẫn ở Kabul khó có thể tồn tại nếu không có sự hỗ trợ của Mỹ.
Tuy nhiên, không có báo cáo nào dự đoán được rằng, Taliban sẽ chiếm Kabul vào giữa tháng 8 trong khi lực lượng Mỹ vẫn còn ở Afghanistan.
Cảnh hỗn loạn tại sân bay Kabul và cái chết của 13 quân nhân Mỹ trong một vụ tấn công liều chết tại sân bay này hồi tháng 8 đã thổi bùng lên những câu hỏi kéo dài về việc tại sao không có ai dự báo về sự sụp đổ của Kabul và liệu Tổng thống Biden có nên bỏ thời hạn rời khỏi Afghanistan vào ngày 31/8 hay không.
Vào tháng 5, một tháng sau khi Tổng thống Biden công bố quyết định rút lui, Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA) đã đưa ra một báo cáo có tựa đề "Chính phủ (Afghanistan) có nguy cơ sụp đổ sau khi Mỹ rút.
Theo đó, CIA ước tính chính quyền của Tổng thống Ashraf Ghani sẽ sụp đổ vào cuối năm nay. Một dự báo khác được đưa ra sau đó một tháng cũng từ CIA được gọi là "Afghanistan: Đánh giá triển vọng về một cuộc tiếp quản hoàn toàn của Taliban trong vòng hai năm".
Trong khi đó, báo cáo tình báo của Cơ quan Tình báo Quốc phòng Mỹ ngày 4/6 dự báo rằng Taliban sẽ tiếp tục tiến hành chiến lược cô lập các khu vực nông thôn khỏi Kabul trong 12 tháng nữa. Tuy nhiên, thực tế đã cho thấy, các cơ quan tình báo của Mỹ đều sai lầm nghiêm trọng về thời điểm Taliban chiếm được Kabul.
Đại diện của CIA, DIA, Bộ Ngoại giao và Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia hiện đều từ chối bình luận về đánh giá của WSJ.
Các giám đốc tình báo trước đó đều lên tiếng bảo vệ công việc của họ, nói rằng họ đã đưa ra một loạt các tình huống cuối cùng. Giám đốc CIA William Burns đã bảo vệ tính hiệu quả trong hoạt động của CIA nhưng thừa nhận mọi thứ diễn ra nhanh hơn dự kiến.
Đăng nhận xét