Hiểu lầm tai hại về hình tượng "đằng sau người đàn ông thành đạt là người vợ lý tưởng"

Đúng là không phải không có những người đàn ông nổi tiếng may mắn có được người vợ tuyệt vời. Nhưng cách viết cứ theo một công thức như thế, nghĩa là cứ người đàn ông thành đạt nào cũng có cái may mắn đó, không khỏi gây cho người đọc dễ có cái nhìn sai lệch là dường như không có hôn nhân hạnh phúc thì không có thành đạt trong sự nghiệp. 

Tai hại hơn là, những người đàn ông khác có thể nghĩ rằng sở dĩ mình không thành đạt là vì hôn nhân của mình không được may mắn. Từ đó lại suy ra: "Giá mình lấy được người vợ mỹ mãn thì mình đã thành đạt từ lâu rồi!"

Thành đạt có thể không song hành với hạnh phúc

Cách viết theo mô-tip quen thuộc nói trên có nguyên nhân sâu xa của nó. Thứ nhất là nếu tiết lộ nỗi bất hạnh trong hôn nhân của những người nổi tiếng có thể làm cho chính họ không bằng lòng. Người được viết không muốn độc giả biết về đời tư bất hạnh của mình và cũng không muốn để ảnh hưởng xấu đến người vợ, nhất là khi cuộc hôn nhân chưa tan vỡ. Thứ hai là viết như thế sẽ không có lợi cho định hướng xã hội.

Nhưng thực tế cho thấy, không ít người nổi tiếng, có khi cả những thiên tài, đắm chìm vào nỗi bất hạnh trong hôn nhân. Cuộc sống vợ chồng của đại văn hào Nga Lép Tôn xôi, tác giả tiểu thuyết kinh điển "Chiến tranh và hoà bình" là một thí dụ. 

Có thể nói, họ là một cặp vợ chồng có đủ các điều kiện để hạnh phúc. Họ có đủ cả danh vọng, tiền tài, con cái khoẻ mạnh. Nhưng cuộc đời ông lại là một tấn bi kịch bắt đầu từ hôn nhân của ông. Bà muốn có nhiều tiền, sống một đời giàu sang nhưng với ông, tiền chẳng là gì cả. Ông in sách không đòi nhuận bút và đem phát không. Bà đay nghiến ông đến nỗi lên cơn động kinh, lăn trên mặt đất, ngậm sẵn ở môi một ve thuốc phiện, thề sẽ tự tử hoặc đâm đầu xuống giếng. 

Năm 82 tuổi, Tôn xtôi không chịu nổi sự bất hoà với vợ và một buổi tối tháng 10 năm 1910 tuyết rơi đây trời, ông trốn bà ra đi trong đêm tối lạnh lẽo, bước chân vô định, không biết đi đâu. Mười một ngày sau người ta tìm thấy ông hấp hối trong một nhà ga xép. Lời cầu xin cuối cùng của ông trước phút lâm chung là, đừng để ông phải thấy mặt vợ.

Hoạ sĩ Từ Bi Hồng ở Trung Quốc quanh năm mải mê vẽ tranh. Ông nổi tiếng với những bức vẽ ngựa không ai sánh kịp, cũng có người vợ hoang toàng, đàng điếm, chẳng hề quan tâm săn sóc gì đến gia đình. Đến nỗi ngoài niềm vui sáng tác, hầu như ông chẳng có niềm vui gì khác. 

Hoạ sĩ Phạm Tăng cũng ở Trung Quốc được báo chí đưa hình ảnh ông đang vẽ có vợ cầm pa-lét đứng bên phụ giúp để ông lấy mầu cho tiện. Bản thân ông cũng nói: "Tôi rất biết ơn người vợ hiền đã tận tuỵ săn sóc tôi". Ai ngờ sau này, khi ông di cư sang Pháp, người ta mới biết ông có nhân tình bí mật suốt 20 năm.

Có thể kể ra cả một danh sách dài những tên tuổi lớn mà có lẽ nói đến cả thế giới đều biết, là những người chẳng mấy may mắn trong hôn nhân. Duy chỉ có nhà văn Nga danh tiếng, Secnưsepxky ca ngợi hôn nhân hết lời, ông "sẵn sàng đánh đổi cả sự nghiệp văn chương lấy ở nơi nào đó có người phụ nữ lo tôi về trễ bữa cơm chiều". 

Còn thi hào Goethe người Đức, cho rằng: "Dù là vua hay anh nông dân, ai có niềm vui gia đình, người đó hạnh phúc". Tiếc rằng cả hai tài năng xuất chúng đó đều không lấy vợ. Hai ông đều sống độc thân.

Người viết bài này có quen biết một số người nổi tiếng ở nước ta, nhất là trong lĩnh vực văn học nghệ thuật ước tính có một tỷ lệ không nhỏ trong số họ chẳng hề có may mắn hạnh phúc trong hôn nhân. Không ít người đi tìm hạnh phúc ngoài hôn nhân.

Nhìn rộng ra thế giới, tình trạng này càng nhiều. Có người như Elyzabeth Taylor, đi đến 8 lần đò mà vẫn chưa đến được bến bờ hạnh phúc. Nữ hoàng nhạc nhẹ Madonna ở Mỹ 6 lần lên xe hoa rồi lại cả 6 lần ly hôn. Lần nào cũng vẫn chỉ một nguyên nhân là chồng ghen khủng khiếp đến không chịu nổi.

Hoá ra, chuyện hôn nhân và gia đình của những người nổi tiếng có khác mấy đâu so với những người bình thường.

Có người hạnh phúc, có người bất hạnh, chứ đâu phải tất cả những người thành đạt, nổi tiếng đều có hôn nhân mỹ mãn. Phải chăng khi viết về họ không nên từ chỗ ca ngợi tài năng của họ lại được đà ca ngợi luôn cả đời sống hôn nhân của họ. 

Cứ làm như họ trở thành nổi tiếng là vì may mắn có được người bạn đời ý hợp tâm đầu theo một công thức mòn sáo, làm cho người đọc có thể hiểu không đúng về họ.