Năm đầu nhiệm kỳ của ông Biden diễn ra như thế nào? Ảnh: Getty
Ông Biden không có được điểm xuất phát thuận lợi cho nhiệm kỳ tổng thống như đại đa số những người tiền nhiệm. Khi người này bước vào Nhà Trắng, phía trước là dịch bệnh hoành hành, phía sau là người tiền nhiệm và Đảng Cộng hoà cản phá. Sau năm cầm quyền đầu tiên, phía trước ông Biden vẫn là dịch bệnh và phía sau vẫn là người tiền nhiệm và phe đối lập không muốn để cho ông Biden cầm quyền thành công.
Thất bại lớn nhất của ông Biden trong năm cầm quyền đầu tiên vừa qua là không thực hiện được cam kết "thống nhất nội bộ nước Mỹ". Nước Mỹ hiện tại vẫn phân rẽ trên chính trường và trong nội bộ xã hội như cách đây một năm, nếu như không muốn nói thậm chí còn trầm trọng hơn. Không phải ông Biden không quyết tâm thực hiện cam kết này mà không thể thực hiện nổi, không thể thực hiện nổi bởi phe Đảng Cộng hoà không muốn khắc phục sự phân rẽ này và nội bộ phe Đảng Dân chủ không đoàn kết thống nhất và hậu thuẫn ông Biden đủ mức trong việc này.
Quốc hội Mỹ không thông qua một trong những kế hoạch cầm quyền trọng tâm của ông Biden là chương trình tài chính Build Back Better (1750 tỷ USD). Toà án tối cao Mỹ - mà phe Đảng Cộng hoà chiếm đa số thẩm phán - huỷ hoại sửa đổi luật pháp về cấm phá thai, một cải cách luật pháp được ông Biden đặc biệt coi trọng. Và cả cuộc cải cách bầu cử của ông Biden cũng thất bại ở thượng viện. Thời gian một năm thật sự quá ngắn để ông Biden xoá nhoà được tình trạng tâm lý chung ở Mỹ là đa số cử tri Mỹ đã bỏ phiếu bầu ông Biden để ngăn chặn người tiền nhiệm cầm quyền thêm một nhiệm kỳ nữa.
Dù vậy, điều không thể phủ nhận là ông Biden đã làm tất cả những gì có thể làm được để thực hiện chương trình cầm quyền và cũng đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Với American Rescue Plan và Infrastructure Bill, ông Biden đã bỏ xa người tiền nhiệm với cả nhiệm kỳ cầm quyền trên phương diện ứng phó dịch bệnh, cải thiện tình trạng an sinh xã hội cho người dân bị ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch bệnh và cải thiện, mở rộng, hiện đại hoá và phát triển mới mạng lưới cơ sở hạ tầng ở nước Mỹ. Không thể không công nhận ông Biden đã đưa chính trường và xã hội nước Mỹ trở lại tình trạng ổn định bình thường sau bốn năm xáo trộn và thậm chí cả hỗn loạn ở thời cầm quyền của người tiền nhiệm.
Ông Biden đảm nhận trọng trách trong bối cảnh không mấy thuận lợi. Ảnh: Getty
Ông Biden đưa ra những quyết sách đối ngoại rất quan trọng đối với nước Mỹ. Người này đã không nói xuông với tuyên bố đưa "Nước Mỹ trở lại với thế giới" và dần khôi phục cho nước Mỹ vai trò, ảnh hưởng cũng như uy tín trên thế giới mà nước Mỹ từng đã có được. Đưa nước Mỹ tham gia trở lại nhiều hiệp ước đa phương quốc tế và tổ chức quốc tế, đề cao chủ nghĩa đa phương, coi trọng đồng minh và đối tác, chủ động can dự để nắm giữ vai trò dẫn dắt.... đều là những bước đi của ông Biden giúp nước Mỹ cải thiện được uy danh và thay đổi thể diện sau 4 năm cầm quyền của người tiền nhiệm.
Quyết định của ông Biden rút hết binh lính Mỹ ra khỏi Afghanistan bị những người Mỹ không thân thiện với ông Biden coi là quyết sách sai lầm làm tổn hại thể diện, uy danh và vai trò chính trị thế giới của nước Mỹ nhưng trong thực chất lại cần thiết, đúng đắn và có lợi cho nước Mỹ hiện tại cũng như lâu dài. Cả việc làm găng với Trung Quốc và Nga hơn so với người tiền nhiệm cũng cho thấy ông Biden vừa có cách tiếp cận rất thực dụng về lợi ích chiến lược cơ bản lâu dài của nước Mỹ lại vừa rất kiên định trong nguyên tắc và định hướng chính sách đối ngoại và an ninh cũng như tầm nhìn xa về tương lai của nước Mỹ.
Nói theo cách ngắn gọn, ông Biden trong năm cầm quyền đầu tiên đã làm những gì có thể làm được và đã đạt những thành tựu có thể đạt được trong khả năng quyền biến của mình. Thật khó có thể đòi hỏi người này làm nhiều hơn và đạt được nhiều hơn thế.
Chỉ có điều ba năm cầm quyền còn lại sẽ còn khó khăn hơn và nhiều thách thức hơn. Cái nguy hại lớn nhất đối với ông Biden là nội bộ phe Đảng Dân chủ không thống nhất và không tuyệt đối hậu thuẫn ông Biden cầm quyền.
Dịch bệnh, lạm phát tăng cao, phe Đảng Cộng hoà ngóng cơ hội giành quyền kiểm soát quốc hội và Nhà Trắng trong cuộc bầu cử quốc hội và tổng thống tới, diễn biến bất định của cuộc cạnh tranh chiến lược giữa Mỹ với Nga và Trung Quốc cũng như vấn đề hạt nhân của Iran và Triều Tiên là những thách thức lớn nhất đối với ông Biden trong thời gian tới. Vị tổng thống này sẽ xoay chuyển được tình thế nếu nhanh chóng thành công với việc ứng phó dịch bệnh, giảm mức độ lạm phát và duy trì nhịp độ tăng trưởng kinh tế cũng như kiểm soát được mức độ và chiều hướng diễn biến của các vấn đề chính trị an ninh và đối ngoại.
Đăng nhận xét